ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ GESAC ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 2121/93 ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

[ΑΕΠΙ]

GESAC - ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

 

                                                            Βρυξέλλες, 14 Φεβρουαρίου 2012

Προς τους:

 

1)    κ. Κάρολο Παπούλια, Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

2)    κ. Λουκά Παπαδήμο,  Πρωθυπουργό Ελληνικής Κυβέρνησης

3)     κ. Φίλιππο Πετσάλνικο,  Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων

4)    κ. Παύλο Γερουλάνο, Υπουργό Πολιτισμού & Τουρισμού

5)    κ. Γιώργο Παπανδρέου, Πρόεδρο Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ

6)    κ. Αντώνη Σαμαρά, Πρόεδρο Κ.Ο. Ν. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

7)    κ. Γιώργο Καρατζαφέρη, Πρόεδρο Κ.Ο. ΛΑΟΣ

8)    κα. Αλέκα Παπαρήγα, Πρόεδρο Κ.Ο. ΚΚΕ

9)     κ. Αλέξη Τσίπρα, Πρόεδρο Κ.Ο. ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ

10) κ. Φώτη Κουβέλη, Πρόεδρο Δημοκρατικής Αριστεράς

11) κα. Ντόρα Μπακογιάννη, Πρόεδρο Δημοκρατικής Συμμαχίας

 

Θέμα: Προτεινόμενη τροποποίηση του Νόμου 2121/93 περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων

 

Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε,

Σας απευθύνω την παρούσα επιστολή εκ μέρους των 34 εταιρειών πνευματικής ιδιοκτησίας - μελών της GESAC και των 700.000 δημιουργών και δικαιούχων δικαιωμάτων,  που εκπροσωπούν οι εταιρείες αυτές, προκειμένου να σας εκφράσω την ανησυχία που διακατέχει την κοινωνία των δημιουργών σχετικά με την προτεινόμενη τροποποίηση του Ελληνικού νόμου για την Πνευματική Ιδιοκτησία.

Η προτεινόμενη αλλαγή του Νόμου 2121/93 εισάγει μία περίπλοκη διαδικασία, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα να καθορίζονται οι τιμές των δικαιωμάτων από έναν διαμεσολαβητή ή από το Εφετείο χωρίς δικαίωμα αναθεώρησης ή έφεσης.

Το πρώτο πράγμα που θα θέλαμε να επισημάνουμε είναι ότι τα συστήματα διαμεσολάβησης έχουν πολλά μειονεκτήματα, μεταξύ των οποίων η  χρονοβόρα και πολυδάπανη διαδικασία και η δυσκολία εύρεσης αμερόληπτων διαμεσολαβητών. Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε, για παράδειγμα, με το σύστημα εκούσιας διαμεσολάβησης που προτάθηκε μεν από την Ευρωπαϊκή Ένωση  στην Οδηγία για την Καλωδιακή και Δορυφορική  (Cable & Satellite Directive 93/83/EC), ωστόσο  χρησιμοποιήθηκε σπάνια ή και καθόλου, καθώς τα συμβαλλόμενα μέρη γενικά επιλέγουν τη διαπραγματευτική οδό, και  αν προκύψουν διαφωνίες, τότε προσφεύγουν στα δικαστήρια.

Το προτεινόμενο Άρθρο 56(α) επιβάλλει τη διαμεσολάβηση  και μάλιστα πριν, αντί για μετά, από οποιαδήποτε συζήτηση με τους χρήστες.  Η συγκεκριμένη διάταξη  αντικαθιστά, αυτομάτως, τα αποκλειστικά  δικαιώματα των δημιουργών με μία υποχρεωτική άδεια, η οποία είναι αντίθετη με τις διατάξεις της Συνθήκης της Βέρνης, της Συμφωνίας TRIPS και της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Κι είναι αντίθετη, επειδή οι υποχρεωτικές άδειες  περιορίζονται σε πολύ λίγες περιπτώσεις όταν, εκ των πραγμάτων, είναι αδύνατο για το δημιουργό ή τους εκπροσώπους του να ασκήσουν τα αποκλειστικά δικαιώματα που τους έχουν εκχωρηθεί, και υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι άδειες  δεν έρχονται σε σύγκρουση με τα νόμιμα συμφέροντα των δημιουργών.  Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της  άσκησης  του αποκλειστικού δικαιώματος από τους συνθέτες  μουσικής και τους στιχουργούς στην Ελλάδα,  στο βαθμό που αυτή η άσκηση επιτελείται μέσω ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης (ΑΕΠΙ),  ο οποίος είναι πλήρως ικανός να διαπραγματευθεί με τους  χρήστες τους όρους και τις συνθήκες αδειοδότησης του ρεπερτορίου που εκπροσωπεί.

Επιπλέον, το προτεινόμενο μέτρο εκτιμάται ότι θα θέσει υπό αμφισβήτηση τις τρέχουσες τιμές δικαιωμάτων, οι οποίες δεν αποτελούν προς το παρόν αντικείμενο διαφωνίας. Εάν, όμως,  τεθούν οι υπάρχουσες τιμές υπό αμφισβήτηση, είναι πολύ πιθανόν να εξωθηθούν σε μειώσεις, ζημιώνοντας τα νόμιμα συμφέροντα των δημιουργών.

Το αποκλειστικό δικαίωμα, το οποίο αποτελεί θεμέλιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, επιτρέπει στους δημιουργούς να αποκτήσουν μία εύλογη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους, προσφέροντάς τους την αυτονομία να συνεχίσουν το δημιουργικό και καλλιτεχνικό έργο τους. Η αρχή του αποκλειστικού δικαιώματος είναι, εξάλλου, αυτή, που στις  πιο πολλές περιπτώσεις, διαφοροποιεί την πνευματική ιδιοκτησία από τα συγγενικά δικαιώματα (κυρίως  αυτά των ερμηνευτών και των παραγωγών μουσικής) και ο λόγος είναι ότι, αντίθετα με ό,τι ισχύει για τα συγγενικά δικαιώματα, η μοναδική πηγή εισοδήματος που έχουν οι δημιουργοί είναι τα δικαιώματά τους πάνω στο έργο που δημιουργούν.

Το ότι τα πνευματικά δικαιώματα είναι ανώτερα των συγγενικών  έχει κατοχυρωθεί όχι μόνο στη Συνθήκη της Βέρνης αλλά επίσης στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής  Ένωσης. Πάνω σε αυτή τη βάση, φαίνεται ότι το προτεινόμενο νέο άρθρο 56(α) αντίκειται στην Οδηγία 2001/29/EC για την Πνευματική Ιδιοκτησία και τα Συγγενικά Δικαιώματα στην Κοινωνία της Πληροφορικής  και στην Οδηγία 2006/115/EC  σχετικά με το Δικαίωμα Ενοικίασης, το Δικαίωμα Δανεισμού  και  Ορισμένα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας, που και οι δύο Οδηγίες επιβεβαιώνουν ότι το πνευματικό δικαίωμα υπερέχει του συγγενικού δικαιώματος. Το άρθρο 12  και των δύο Οδηγιών αναφέρει ότι η προστασία των δικαιωμάτων, που έχουν σχέση με την πνευματική ιδιοκτησία,  δε θα θίξουν  και σε καμία περίπτωση δε θα επηρεάσουν την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.  Η πρόθεση του νομοθέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σαφής: οι δημιουργοί δε θα πρέπει να στερούνται των δικαιωμάτων τους από τις απαιτήσεις των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων.  Όμως, το σύστημα, που  εισάγεται με την τροποποίηση στο άρθρο 56α, τείνει να μειώσει σημαντικά τα δικαιώματα, καθώς το τελικό ποσό θα πρέπει να διανεμηθεί μεταξύ 17 οργανισμών που εκπροσωπούν πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα.

Τέλος, είναι  άξιον απορίας, γιατί η παράγραφος 7 της τροποποίησης προβλέπει μόνο αστικές κυρώσεις  και δεν κάνει καμία αναφορά στη δυνατότητα που έχουν μέχρι σήμερα οι δημιουργοί να προσφεύγουν στα ποινικά δικαστήρια.

Το προτεινόμενο νέο  Άρθρο 56α  πλήττει τα συμφέροντα όχι μόνο των Ελλήνων δημιουργών αλλά επίσης και των δημιουργών από όλον τον κόσμο, οι οποίοι εκπροσωπούνται, στην Ελλάδα, από την ΑΕΠΙ, μέσω συμβάσεων αμοιβαίας εκπροσώπησης.

Για όλους τους λόγους, που τονίσαμε παραπάνω, σας ζητάμε, με όλον το σεβασμό, να αναθεωρήσετε την προτεινόμενη τροποποίηση στο  Άρθρο 56α του Ν. 2121/93 περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων.

Παρακαλώ, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου για περισσότερες πληροφορίες, που τυχόν χρειαστείτε.

Με εκτίμηση,

 

Veronique Desbrosses

Γενική Γραμματέας GESAC