Πνευματικά δικαιώματα-Κοινοκτημοσύνη μόνο στην τέχνη;

[ΣΑΡΡΗΣ]

http://giorgossarris.blogspot.com/2009/12/blog-post_28.html
Πολλοί νομίζουν ότι η δημιουργία ενός μουσικού κομματιού , η ενός πίνακα, η ενός ποιήματος,παίρνει μερικά λεπτά της ώρας.Δεν είναι καθόλου έτσι.Μερικές φορές παίρνει μια ολόκληρη ζωή σκληρής δουλειάς για να αξιωθεί ο καλλιτέχνης να φτάσει σε ένα ποθητό αποτέλεσμα.Κάποτε ρώτησαν ένα ζωγράφο πόσος χρόνος του χρειάστηκε για να τελειώσει κάποιο πίνακα, για τον οποίο ζητούσε ένα σημαντικό ποσό.Κι εκείνος απάντησε:"40 χρόνια".Και έτσι είναι.Ο Λόρκα δούλευε 14 και 18 ώρες την ημέρα και πολλές φορές παραπάνω ,προσπαθώντας να βελτιώσει τα εκφραστικά του μέσα!Ο Ρίτσος το ίδιο.Ο Ελύτης χρειάστηκε 4 χρόνια ασκητική ζωή αποκλεισμένος, για να γράψει το "Άξιον εστί".Τι θα συνέβαινε αν αυτός ο χρόνος έπρεπε να ξοδευτεί κάπου αλλού;Μα δεν θα υπήρχαν αυτά τα έργα,τόσο απλό.
Δεν πιστεύω στην ανωτερότητα της πνευματικής δουλειάς, απέναντι στις άλλες το ίδιο σημαντικές δουλειές που κάνει ο καθένας. Όμως ξέρω πως όπως κι αν ακούγεται αυτό,πρόκειται για δουλειά, που απαιτεί χρόνο, κόπο, αφοσίωση, αντοχή στις απογοητεύσεις απίστευτη,και όχι μόνο έμπνευση.Και μάλιστα τις πιο πολλές φορές χωρίς κανένα αντίκρυσμα.Η καλλιτεχνική δημιουργία δεν έχει εγγυήσεις ακόμη κι άν είναι της καλύτερης ποιότητας,πολύ περισσότερο τότε μάλιστα.Δεν είναι κάποιου είδους απασχόληση, όπου δημιουργείς και μετά περνάς απο το ταμείο για το αντίτιμο.Τις συντριπτικά περισσότερες φορές η αμοιβή είναι μόνο η ικανοποίηση της προσωπικής έκφρασης,που πολύ σύντομα γίνεται απογοήτευση, όταν έρθει η ώρα της κρίσης από κάποιον "ειδικό" μιας δισκογραφικής, κάποιας γκαλερί, η κάποιου εκδοτικού οίκου που δεν δείχνει τον ίδιο ενθουσιασμό μ' αυτόν του δημιουργού, και κυνικά συνήθως πετάει το έργο στα σκουπίδια.
Είναι χωρίς συζήτηση το ότι ο καλλιτέχνης δημιουργεί για να εκφραστεί,δημιουργεί για να επικοινωνήσει, δημιουργεί γιατί νοιώθει την ανάγκη να προσφέρει έναν ακόμη τρόπο κατανόησης του κόσμου.Και πολλές φορές δημιουργεί για να αλλάξει τον κόσμο.Όσο κι αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί η να είναι μια ωραία πλάνη, μια ακόμη εμπλοκή μεταξύ ονειρικού και πραγματικού, μερικές φορές καταλήγει σε υπέροχα και χρήσιμα αποτελέσματα.Ειδικά όταν καταφέρνει να γίνει αγωγός ψυχής πολλών άλλων. Ενα "υλικό" δηλαδή που αγγίζει κάποιος και νοιώθει μαζί με πολλούς άλλους,να περνάει μέσα του το "ρεύμα" της τέχνης,και να παρασύρει μαζί και την ψυχή του σε μια μικρή βόλτα.
Το παραγόμενο έργο, το παραπάνω άυλο "υλικό" δηλαδή, δεν μπορεί παρά να είναι ιδιοκτησία του δημιουργού του στην κοινωνία που ζούμε.Είναι εξαιρετικα άδικο να ζητάμε κοινοκτημοσύνη για το πνευματικό έργο ενω φυσικά δεν δεχόμαστε συζήτηση για το σπίτι μας, το αυτοκίνητό μας,τα εργαλεία της δουλειάς μας, και βέβαια τη δουλειά μας την ίδια για την οποία ζητάμε να πληρωθούμε για να μπορούμε να πληρώσουμε ανάγκες ζωής.
"Η μουσική είναι για να μοιράζεται"
"Η μουσική και η καλλιτεχνική δημιουργία είναι κοινωνικό αγαθό"
"Κανένα εμπόδιο στην πρόσβαση και τη διάδοση της τέχνης"
Ποιός μπορεί να έχει αντίρρηση σε όλα αυτά;Αλλά μήπως η υγεία, η παιδεία ,αλλά και όλα αυτά που καθημερινά έχουμε όλοι ανάγκη, δεν είναι κοινωνικά αγαθά στα οποία κανείς δεν έχει δικαίωμα να βάζει εμπόδια;Έλα όμως που αυτός ο κόσμος και κακώς για μένα,είναι βασισμένος στην ιδιοκτησία,και βέβαια δεν φταίνε οι δημιουργοί γι' αυτό.Κι αν αυτοί μοιράσουν δωρεάν- όπως θα ήθελαν ίσως-την δουλειά τους ,που είναι η μόνη δική τους ιδιοκτησία, τότε θα έπρεπε να σταματήσουν να ασχολούνται μ' αυτό που ξέρουν και μπορούν καλύτερα, και να βρούν κάποιο τρόπο άσχετο με το ταλέντο τους για να βιοπορισθούν(πράγμα που σε μεγάλο βαθμό κάνουν έτσι κι αλλιώς).Με αποτέλεσμα βέβαια να πάψουν να παράγουν καλλιτεχνικό έργο.
Σε μιά κοινωνία που θα λειτουργούσε σε μιά άλλη βάση, όπου τα κοινωνικά αγαθά και τα είδη πρώτης ανάγκης θα ήταν κοινό κτήμα, είναι γελοίο να σκεφτεί κανείς ότι οι καλλιτέχνες θα ζητούσαν κάτι διαφορετικό.Τώρα όμως;Ποιός μπορεί να ζητήσει από τους δημιουργούς να παραιτηθούν, από τα ελάχιστα και ασήμαντα τις πιο πολλές φορές πνευματικά δικαιώματά τους;
Δύο κατηγορίες ανθρώπων.Πρώτα οι καλοπροαίρετοι που απλά δεν έχουν σκεφτεί ολοκληρωμένα το θέμα.Με αποτέλεσμα να λένε μισόσωστα πράγματα χωρίς να βλέπουν όλη την εικόνα.Δεύτερον αυτοί που θέλουν να απαλλαγούν από τη πληρωμή πνευματικών δικαιωμάτων και δεν ειναι άλλοι απο τους ι δ ι ο κ τ ή τ ε ς ΜΜΕ, club, ξενοδοχείων, αλυσίδων καταστημάτων, εμπορικών κέντρων κλπ. που βέβαια καθόλου δεν μοιράζονται τη δική τους ιδιοκτησία.
Φίλοι bloggers, άλλο είναι η ενημέρωση γύρω από τα καλλιτεχνικά έργα,και άλλο η ελεύθερη και δωρεάν διάδοσή τους.Το δεύτερο, πιστέψτε με θα οδηγούσε σε κανονικό μεσαίωνα και θα έριχνε την παραγωγή καλλιτεχνικού έργου ακόμη πιο χαμηλά απ'ότι σήμερα.Η καθαρά ερασιτεχνική δημιουργία από νέους καλλιτέχνες, είναι χωρίς αμφιβολία αστείρευτη πηγή ζωντάνιας για την τέχνη, αλλά δεν μπορεί να είναι η μόνη πηγή.Το ότι υπάρχουν μερικές ελάχιστες περιπτώσεις πλούσιων δημιουργών ,δε σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι δεν πρέπει να πληρώνονται.Το ότι πράγματι υπάρχουν παρέες που δημιουργούν ασφυξία και μονοπωλιακές συνθήκες στην καλλιτεχνική δημιουργία, δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταργήσουμε την πνευματική ιδιοκτησία.Απο τα πνευματικά δικαιώματα, οι καλλιτέχνες στη συντριπτική τους πλειοψηφία εισπράττουν κυριολεκτικά ψίχουλα με τα οποία απλά συμπληρώνουν κάποιο συνήθως μικρό εισόδημα.Αυτή είναι η μόνη και σκληρή αλήθεια και σαν πνευματικός δημιουργός την γνωρίζω από πρώτο χέρι.
Υ.Γ.Εννοείται πως σε κανέναν δεν αρέσουν οι συλλήψεις νέων ανθρώπων που από ενθουσιασμό και άγνοια παραβιάζουν τους όρους.Μόνο που στη σκιά κάποιοι πονηροί τρίβουν τα χέρια και περιμένουν μήπως επωφεληθούν.Αυτοί είναι το πρόβλημά μας.
Υ.Γ.2 Δεν ξέρω τι συμβαίνει τώρα, αλλά πριν λίγα χρόνια από έρευνα που είχε γίνει, φαινόταν πως οι "συμπαθείς" μαυρούληδες με τα cd, είχαν εισόδημα απο τα παράνομα cd που πουλούσαν ελεύθερα παντού, 3000-4000 ευρώ το μήνα!!!Τέτοιο εισόδημα έχουν δημιουργοί κλάσης μεγάλων συνθετών με 100άδες έργα στη δισκογραφία και βάλε!

[Μαίρη Φασουλάκη]

Γιώργο μου , σ ευχαριστω για την άμεση απάντηση. Είπα αυτά που γεννήθηκαν μέσα μου μετά την ανάγνωση του κειμένου σου. Άνθρωποι σαν και σένα, με σταδιοδρομία στο χώρο της δισκογραφίας, που ήρθαν αντιμέτωποι με το 'τέρας" ( εννοώ την αγορά ευρύτερα) και τα βγαλαν πέρα με επιτυχία και με αξιοπρέπεια είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητοι, ευτές τις ώρες της ''βροχής" ... Γιατί δεν θεωρητκολογείς από θέση ασφαλείας, αφού ξέρεις τα πράγματα απο μέσα, από την καλή και την ανάποδη, αφού για πολλά χρόνια ζεις απ' αυτη τη δουλειά και μιλώ για τη δισκογραφία και τη μουσική γενικότερα. Θέλω για μια ακόμη φορά να σ ευχαριστήσω για την παρουσία σου εδώ, γιατί πέρα από ουσιαστική στο λόγο, είναι και η ζωντανή απόδειξη των όσων αμφισβητούνται. Για σένα ποιά θα ήταν η λύση; Ακούγονται πολλές γνώμες εδω, τόσο από ανθρώπους του χώρου όσο και από χρήστες. Για σένα που γράφεις τραγούδια, τα τραγουδάς και ζεις απ τη δουλειά σου αυτή και θέλεις να υπάρχει και αύριο ( δεν εννοώ τη δισκογραφία όπως είναι σήμερα απαραίτητα, αλλά και γιατί όχι, αλλά την όποια ιντερνετική εξέλιξή της όπως φαινεται να πηγαίνει το πράγμα), πως θα ήσουν ευχαριστημένος να λυθεί το θέμα της παράνομης διακίνησης/εκμετάλλευσης πνευματικών έργων στο διαδίκτυο;
Και βέβαια θα χαρώ πολύ αυτη την επικοινωνία...

[ΣΑΡΡΗΣ]

Φίλη Μαίρη σ'ευχαριστώ για το σχόλιο σου.Είναι ένα post που έγραψα για το blog μου και που δημοσιεύτηκε και σε κάποια άλλα blogs σαν μια αρχή συζήτησης που πολλοί θέλουν(ο καθένας για τους δικούς του λόγους) να ξεκινήσει για τα πνευματικά δικαιώματα.Το ύφος ειναι τέτοιο για τον εξης λόγο.Το διαδίκτυο είναι ένας χώρος μαγικά δημοκρατικός μεν, μέχρις παρεξηγήσεως δε.Πολλοί χωρίς να το συνηδητοποιούν έχουν την ψευδαίσθηση μιας υπέροχης virtual αυτοδιαχειριζόμενης δημοκρατίας όπου μοιράζονται τα πάντα.Εκτός λοιπόν απο τους διάφορους πονηρούς, υπάρχουν και άλλοι που απλά παραδίνονται σε διάφορα "ωραία" επιχειρήματα(υπάρχουν πάντα τέτοια για ολα τα εγκλήματα), χωρίς δεύτερη σκέψη, εφ όσον το θέμα δεν τους αγγίζει.Όμως από τα μηνύματά που πήρα βλέπω ότι υπάρχει διάθεση για μια συζήτηση σε ειλικρινή και σωστή βάση, που μπορεί να βοηθήσει.Ας είμαστε σε επαφή.

[Μαίρη Φασουλάκη]

Από τα ωραιότερα και αρτιότερα κείμενα για την κρατούσα κατάσταση στο θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας ευρύτερα στην εποχή μας. Αβίαστα, αυθόρμητα με σοβαρή παρατήρηση και με γνώση περιγράφει τη θέση του δημιουργού χωρίς εμπάθειες, κραυγές και αφορισμούς. Εξαιρετικό και πέρα για πέρα αληθινό !!!!! Ιδιαίτερα το
" άλλο είναι η ενημέρωση γύρω από τα καλλιτεχνικά έργα και άλλο η ελέυθερη και δωρεάν διάδοσή τους" , απλά επίτρεψέ μου να προσθέσω στη φράση "" .. και εκμετάλλευσή τους"