Έλληνες Δημιουργοί Έργων Μουσικής

Θανάσης Δρίτσας: Η τέχνη είναι αντίδοτο στη φθορά

Παίζοντας πιάνο στην παρουσίαση του έργου του «Υδατογραφίες» για μικρά σύνολα στο Μέγαρο Μουσικής το 2007

Αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία (27/2/2009) τη συνέντευξη του καρδιολόγου, συνθέτη και συγγραφέα, μέλους της ΑΕΠΙ, Θανάση Δρίτσα στον Γιώργο Βιδάλη.

Ο Θανάσης Δρίτσας ακολουθεί τρεις δικούς του «δρόμους» που οδηγούν απευθείας
στην...καρδιά : της επιστήμης, της μουσικής, της συγγραφής. Είναι:

* Καρδιολόγος στο «Ωνάσειο» δίνοντας έμφαση στη θεραπευτική δύναμη της
μουσικής.

* Πιανίστας με συναυλίες σ' Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ αλλά και συνθέτης τεσσάρων
δίσκων με ορχηστρική μουσική και τραγούδια. Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε ο
δίσκος του «Στην άκρη των παραμυθιών» σε στίχους Οδυσσέα Ελύτη, Ελένης
Χωρεάνθη, Ελευθερίας Ζαμπετάκη, Χρήστου Μπουλώτη και του ίδιου, με ερμηνεύτρια
την Αθηνά Δημητρακοπούλου.

* Συγγραφέας της μελέτης «Η μουσική ως φάρμακο» και πρόσφατα συλλογής
διηγημάτων με τίτλο «Κωδικός μπλε» (εκδόσεις «Μπαρτζουλιάνος»). Ιστορίες
τρυφερές και ουμανιστικές, που ακουμπούν στην πραγματικότητα, στο παραμύθι και
την επιστήμη, εστιάζοντας στα σύνορα ζωής και θανάτου, στη φύση, τους μύθους,
τη συμπόνια, την υπερβατικότητα κ.ά.

«Η δημιουργική σχέση μου με τη μουσική αρχίζει από την ηλικία των 8 χρόνων, η
αγάπη μου για τα παραμύθια ξεκίνησε από την ιδέα να γράφω μουσική που θα
συνοδεύει αφήγηση παραμυθιών. Η άσκηση της ιατρικής μού δημιούργησε την ανάγκη
να φτιάξω το προσωπικό μου αντίδοτο στον θάνατο και τη φθορά, την τέχνη, ώστε
να μπορώ να στέκομαι όρθιος».

Εχει και ιαματικό ρόλο η τέχνη;

«Η τέχνη "θεραπεύει", δηλαδή ανακουφίζει, παρηγορεί, σε βοηθάει να
ζεις καλά κουβαλώντας την ασθένεια. Αλλο "ίασις" άλλο
"θεραπεία", η ίασις συνδέεται με τη βιολογική εκρίζωση της αρρώστιας,
ενώ η θεραπεία απευθύνεται συνολικά στον ασθενή ως πρόσωπο. Το σωματικό και το
ψυχο-πνευματικό κομμάτι στον άνθρωπο έχουν σχέση συγκοινωνούντων δοχείων,
συμβάλλουν και τα δύο στη διατήρηση της ολοκληρίας του προσώπου, δεν αφήνουν
την καρδιά να γίνει κομματάκια. Ο γιατρός θεραπεύει τον άρρωστο και όχι την
ασθένεια. Θέλω να είμαι ο γιατρός healer και όχι ο γιατρός killer».

Σε εποχή άκρατης τεχνολογίας και καταναλωτισμού έχουν αντίκρισμα τέτοιες
παραμυθητικές ιστορίες;

«Υπάρχουν σπερματικά οι ευαισθησίες και οι καλά κρυμμένες αλήθειες σε πολλούς
ανθρώπους, πρέπει να βρεις το κλειδί για να τις απελευθερώσεις. Τα καλά
πράγματα είναι και δύσκολα, οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπούν το εύκολο, πρέπει
να τους πάρεις από το χέρι και να τους οδηγήσεις. Τα περισσότερα πράγματα είναι
ζήτημα παιδείας. Στη χώρα μας η επικράτηση της χρυσής μετριότητας και του
φθόνου της αριστείας αποτελεί πλέον κανόνα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Δεν
απογοητεύομαι, όμως, γιατί πάντα υπάρχει ένα ποσοστό ελάχιστων ευαίσθητων
ανθρώπων, το άλας της γης, λιγότερο από 5% σε όλες τις εποχές και τις
κοινωνίες, που πυροδοτεί νέες εξελίξεις».

Οι ιστορίες σας στον «Κωδικό μπλε» κινούνται στα όρια ζωής και θανάτου.
Φοβόμαστε τον θάνατο ή το να ζήσουμε αληθινά;

«Δεν υπάρχει άνθρωπος πάνω στη γη που να μη φοβάται το θάνατο, όποιος το
ισχυριστεί είναι ψεύτης. Απλά ο ευδαιμονισμός της εποχής και η καταναλωτική
φιλοσοφία τείνουν να αποβάλουν ή να μεταθέσουν τη "μαύρη συζήτηση"
από το επίκεντρο της ζωής. Κι αυτό γιατί κάθε μεταφυσική και φιλοσοφική
προσέγγιση του θανάτου κάνει κακό στις κοινωνίες της αγοράς. Οταν θεωρήσεις
φιλοσοφικά την απόλυτη βεβαιότητα του θανάτου, τείνεις ν' αλλάξεις τρόπο ζωής,
στρέφεσαι στα λίγα και απαραίτητα. Αφήνεις τον "έξω" και ψάχνεις τον
"μέσα" άνθρωπο. Φοβόμαστε να ζήσουμε αληθινά γιατί αυτό απαιτεί μεγάλη
παιδεία και αυτο-εκτίμηση. Η κλασική ελληνική παιδεία, οι ασκητές πατέρες και ο
πλατωνικός κόσμος έχουν διατυπώσει κοινή δήλωση πάνω σε αυτό το ζήτημα:
"πάσα αληθής φιλοσοφία μνήμη θανάτου εστί"».

Μοιάζει με οικολογική αλληγορία η ιστορία σας «Ο φόνος του φεγγαριού»

«Θέλησα να μεταφέρω την πλήρη απελπισία μου για τη μη λήψη μέτρων για το μέλλον
των παιδιών μας στον πλανήτη σε αρμονική συμβίωση με τη φύση. Οπως και στην
"Πανούκλα" του Αλμπέρ Καμί -μέγιστο έργο και προφητικό- η πανούκλα
είναι εδώ και εμείς φοβόμαστε να πούμε το όνομά της. Θα το πούμε πια όταν θα
χτυπήσει και τη δικιά μας πόρτα. Μεταφέρω την απογοήτευσή μου για το ανθρώπινο
είδος που αποδεικνύεται έξυπνο αλλά όχι σοφό. Ελπίζω μόνο στην αγάπη του Θεού
για τον κόσμο».

Πώς προλαβαίνετε τόσες δραστηριότητες; Πώς χαλαρώνετε κι ηρεμείτε;

«Αυτές οι δραστηριότητες με κρατούν ζωντανό στο πνεύμα. Ηρεμώ και χαλαρώνω μέσα
από την τέχνη μου. Με σώζει η προσευχή των λίγων ανθρώπων που με αγαπούν πολύ,
η γυναίκα που αγαπώ, τα τρία παιδιά μου, αυτοί είναι όλοι οι προσωπικοί μου
άγγελοι».